Alfred SZKLARSKI

ADA

Tomek na Alasce – Alfred Szklarski, Maciej J. Dudziak

Jako zagorzała wielbicielka serii powieści o Tomku Wilmowskim z nadzieją sięgnęłam po kolejną odsłonę przygód dzielnego podróżnika. Prawdę mówiąc to nie wiem, skąd wzięła mi się ta nadzieja. Może to sentyment, jaki mam do bohaterów stworzonych przez Alfreda Szklarskiego, a może chęć przywołania tej ekscytacji z dzieciństwa, jaką przeżywałam czytając książki o Tomku. Co by to nie było, przyznać muszę, że nadzieja trwała przez pierwszy rozdział. Potem zaczęła znikać, aż wreszcie zniknęła jak sen jakiś złoty. Pozostała irytacja i pytanie, po co właściwie powstała kontynuacja Tomka.
Ale po kolei: powieść została wydana, podobnie, jak i wcześniejsze powieści o Tomku przez wydawnictwo Muza. Książka liczy sobie zaledwie 269 stron i można ją przeczytać w jeden wieczór. Ja nie mogłam, ale o tym później.
Nie wiem kto wpadł na pomysł kontynuowania przygód Tomka, ale stwierdzam, jak kto woli, obiektywnie lub nieobiektywnie, że to nie był dobry pomysł. Maciej J. Dudziak, autor książki, opierając się na materiałach zgromadzonych przez Alfreda Szklarskiego przedstawił nam powieść nijaką. Owszem, pełną wiedzy encyklopedycznej, ale bez pomysłu na akcję powieści. Do tego w książce roi się od różnych, różnistych błędów. Nie będę tu analizować całej wiedzy, jaką starał się przekazać nam autor. Jest antropologiem kultury, etnografem i kulturoznawcą, więc zakładam, że wiedział o czym pisał. I tu dochodzimy do wyjaśnienia, dlaczego trudno mi było przeczytać tę książkę „jednym ciągiem”. Otóż jest to brak dbałości o szczegóły, a wszak diabeł w nich tkwi. Nie można na początku książki przedstawiać jednego z bohaterów, jako kapitana Nowickiego, by na jej końcu pisać o nim: bosman Nowicki. Ciekawe czym zasłużył sobie poczciwy marynarz na taką degradację? Mruga

Nie lepiej, moim zdaniem został potraktowany główny bohater. Tu jest dopiero pomylenie z poplątaniem. Otóż akcja powieści rozpoczyna się w 1912 roku. Tomek Wilmowski ma już 24 lata i o dwa lata młodszą żonę, Sally. Jednak zdaniem autora nasz bohatera nadal jest młodzieńcem (s. 24-24, 75). Nie wiem, może się czepiam, ale jak dla mnie młodzieńcem jest młodziutki mężczyzna, tak mniej więcej do 19 roku życia, ale nie 24-latek, który ma żonę. Idąc dalej: w powieści pojawia się postać Czerwonego Orła, którą poznaliśmy w trzeciej części cyklu, czyli „Tomek na wojennej ścieżce”. Autor informuje nas, że przyjaciele nie widzieli się kilka lat, to znaczy ile, bo mnie wychodzi, że najmarniej nie widzieli się 10 lat. Kilka – z tego, co wiem to nieokreślona liczba większa od dwóch, a mniejsza od dziesięciu. Z kolei na stronie 200 mamy kolejny „kwiatek”. Autor przywołuje wspomnienia Tomka z Warszawy, gdy ten był mały: „ Czasem po szkole, a zdarzało się, że i w trakcie, urywał się na spacer w okolice placu Tłomackie, tam gdzie stała Wielka Synagoga. Okazała świątynia była dość niedawno oddana do użytku i robiła na nim ogromne wrażenie.” Nie przeczę, że mogła robić wrażenie, bowiem była wspaniałą budowlą (można ją sobie wygooglować; niestety została wysadzona w 1943 r. przez Niemców), tyle tylko, że Tomek Wilmowski urodził się w 1888 r. a Synagoga powstała w 1878 r. Tak więc w żaden sposób nie mógł podziwiać tej perły architektury, krótko po jej otwarciu. Idąc jednak tokiem rozumowania autora, chłopak musiałby mieć ok. 10-12 lat, żeby zachwycać się świątynią, a skoro tak, to w 1912 roku nie mógł być „młodzieńcem” liczącym sobie 24 lata, tylko około czterdziestu.
Kolejna kwestia: Tomek, którego poznajemy, gdy ma lat 14 jest niezwykle inteligentnym i błyskotliwym chłopcem. Świetnie się uczy i wraz z upływem czasu uczestnicząc w kolejnych wyprawach (szczególnie w końcowych tomach cyklu) często pełni rolę przywódczą. Tak też miało być w czasie wyprawy na Alaskę, ale czy było? Na stronie 171 możemy przeczytać, że Tomek obudził się jako ostatni z całej ekspedycji. Nawet jego żona była gotowa do drogi, a on odpowiadający za pomyślny przebieg wyprawy śpi sobie w najlepsze. Czepiam się? Być może. Very Happy

Jednak wszystko to przebił fragment dialogu ze strony 259:

„ - Najgorsze minęło. Kula otarła się o komorę serca, ale jej nie uszkodziła, przechodząc na wylot. Na szczęście nie widzę żadnych wewnętrznych obrażeń.”

W sprawach medycznych jestem laikiem, ale jakoś nie mogę sobie wyobrazić, że lekarz w warunkach polowych, bez odpowiedniego sprzętu jest w stanie postawić taką diagnozę. Z tą komorą serca po prostu coś mi tu zgrzyta.

Na koniec dodam jeszcze, że w książce było sporo literówek. Szczególnie jedna z nich mnie rozbawiła, zamiast „odparł” było „doparł”. Wiele do życzenia pozostawia sposób numerowania przypisów zaczynający się od nowa na każdej stronie. Wiem, że jest to dopuszczalne, ale ja po raz pierwszy z czymś takim się spotkałam i powiem Wam, że jest to bardzo irytujące.

Jeśli miałabym polecić tę książkę to nie, nie polecam. Dlaczego? Bo nie ma tego ducha, którego potrafił tchnąć w swoich bohaterów Alfred Szklarski. I powiem wam, coś jeszcze: tak nudnego, młodego mężczyzny, jakim został przedstawiony Tomek w życiu nie widziałam. To jedynie kalka tego bohatera, którego stworzył Szklarski. Dlatego też zdecydowanie mówię: NIE, wszelkim kontynuacjom tworzonym na siłę.

Ewelina

Ja biję się po rękach, kiedy mi się wyciągają po jakąś kontynuację ... wiele razy się zawiodłam. Nieraz to były niezłe powieści, ale niewiele miały wspólnego z pierwowzorem. Ostatnio przeczytałam Sanditon. Ostatnia, niedokończona powieść Jane Austen. Zdaje się, że autorka zdołała napisać około 60 stron i przeniosła się na tamten świat. Niestety kogoś swędziało pióro i dokończył dzieło. Zgodnie z poprawnością polityczną oczywiście. Stąd i bardzo bogata mu ... pardon ... Arfroeuropejka przyjmowana w towarzystwie, jest i podejrzany związek, facet wychodzi z wody golusieńki prosto na główną bohaterkę ... czyli jest to, czego u Austen na pewno nie było. Ale nie szkodzi. Poprawność obowiązuje! ... Cykl Szklarskiego przeczytałam, ale po kontynuację nie sięgnę ... tak jak i po kontynuację przygód Pana Samochodzika. Nie ten klimat, nie to pióro ...

Senszen

Ciebie zastanowił ten fragment: