Zioła w ogrodzie i kuchni

ADA

Ten temat nasunął mi się po tym, jak kupiłam tymianek i bazylię grecką. Zastanawiam się, jak mam je pielęgnować, żeby bujnie rosły. Do tej pory zioła nie chciały u mnie zagościć na dłużej. Starałam się stworzyć im najlepsze warunki wzrostu, ale po jakimś czasie zamierały. Trzymałam je w kuchni i podlewałam. Może to wina zachodniego okna. Sama już nie wiem Think

Poradzicie coś na to Pray

TYMIANEK stosowany jest powszechnie w kuchni, jako przyprawa do różnego rodzaju mięs, ryb, warzyw, ale i deserów. Nie każdy jednak zdaje sobie sprawę z potencjału tej rośliny. Ma ona szereg właściwości zdrowotnych i pielęgnacyjnych. Zana jest już od czasów starożytnych.

Tymianek to roślina należąca do rodziny jasnotowatych. Występuje także pod nazwami macierzanka tymianek, tymian, tymianek właściwy. Roślina osiąga około 30 cm wysokości, ma łatwo rozpoznawalne, drobne liście i fioletowe kwiaty. Pochodzi z terenów basenu Morza Śródziemnego, ale dziś uprawiana jest także w innych częściach świata. Zioło było powszechnie stosowane już w starożytności. Grecy używali naparu z tymianku na problemy układu moczowego. W Starożytnym Rzymie roślina znalazła zastosowanie przy zdrowotnych kąpielach. A Egipcjanie wykorzystywali tymianek zarówno w kuchni, jak i przy balsamowaniu zwłok.

Tymianek ma szerokie działanie zdrowotne. Przede wszystkim wykazuje silne właściwości przeciwbakteryjne i przeciwzapalne. W naturalnej medycynie wykorzystywany jest do leczenia dolegliwości układu pokarmowego i moczowego. Pomaga przy biegunkach, zaparciach i niestrawnościach. Dodany do potraw ułatwia ich trawienie i przyspiesza przemianę materii. Ponadto łagodzi schorzenia jelit, żołądka i wątroby.

Tymianek w postaci syropów, naparów i innych środków jest niezastąpiony przy infekcjach gardła, migdałków i jamy ustnej. Ze swoim działaniem rozkurczowym i wykrztuśnym jest także użyteczny jako środek na kaszel. Na tym nie kończą się zalety tego niepozornego zioła. Jako składnik kosmetyków pomaga utrzymać zdrową skórę. W kremy i inne środki bogate w tymianek powinny zaopatrzyć się osoby z cerą tłustą i trądzikową oraz z przetłuszczającymi się włosami.

Tymianek nie tylko leczy, ale i smakuje. Ze względu na swój wyrazisty smak zajmuje wysokie miejsce w kuchni francuskiej i to właśnie z nią kojarzy się najbardziej. Razem z natką pietruszki i liśćmi laurowymi tworzy znany bukiet przypraw, czyli bouquet garni. Zioło dobrze komponuje się z rybami, drobiem, cielęciną, jagnięciną i wołowiną. Jest idealne jako dodatek do zup, gulaszów, farszów, ale i do warzyw (m.in. szparagów, brokułów, fasoli i pora).

Nazwa rośliny pochodzi od greckiego słowa thymon, co oznacza "do odkażania". W tym pierwotnym znaczeniu widoczna jest jedna z najważniejszych cech tymianku. Swoje przeciwzapalne, przeciwbakteryjne i wzmacniające odporność właściwości roślina zawdzięcza szeregowi składników aktywnych. Wśród nich można wymienić:
olejki eteryczne z dużą przewagą tymolu,
minerały (m.in. potas, wapń, fosfor, magnez),
witaminy z grupy B,
witaminę C,
flawonoidy.

Choć tymol jest jednym z głównych dobroczynnych składników tymianku, jego nadmiar może być groźny. W dużych stężeniach tymol działa toksycznie na nasz organizm, co może doprowadzić do zatrucia oraz uszkodzenia narządów wewnętrznych. Ze względu na rozkurczowe działanie rośliny, nie zaleca się jej stosowania w trakcie ciąży.
Domowe sposoby na tymianek

Tymianek możemy stosować w postaci najróżniejszych środków leczniczych i kosmetyków. Jako składnik występuje w szamponach na przetłuszczające się włosy, łupież, syropach na kaszel, lekach na niestrawność i wielu innych. Preparaty pełne prozdrowotnych właściwości można także w prosty sposób przygotować samemu.
Napar z tymianku

W celu przygotowania naparu zalewamy 1 łyżkę stołową zioła ok. 250 ml wrzątku. Zaparzanie powinno potrwać ok. 10 minut. Po tym czasie napar jest gotowy. W zależności od celu napar możemy pić jak herbatę, przemywać nim skórę twarzy lub płukać włosy.
Syrop tymiankowy

Na kaszel i doskwierający ból gardła warto przygotować domowy syrop. Wystarczy 1 łyżkę tymianku, 1 posiekaną cebulę i 250 ml wody zagotować i dusić na wolnym ogniu przez 30 minut. Po ostudzeniu o odcedzeniu dodać 6 łyżek miodu. Tak przygotowany syrop będzie naturalnym lekiem na infekcję gardła oraz na kaszel (zarówno suchy, jak i mokry). - za Madonet

Bazylia grecka

Jak wyglądam?

Posiadam drobne, jasnozielone liście o mocnym, pikantnym smaku.

Skąd pochodzę?

Jestem z Indii i Persji, ale od ponad XX wieków znają mnie również w Europie, głównie we Włoszech.

W czym pomagam?

Działam uspokajająco oraz napotnie. W postaci naparu łagodzę stres, przeziębienie, pomagam nawet na zapalenie oskrzeli. Dzięki olejkom eterycznym pobudzam łaknienie i trawienie. Zawieram witaminę K, C, A, żelazo, błonnik pokarmowy, potas, mangan, magnez i wapń. Mam właściwości antynowotworowe.

Z czym mnie jeść?

Bardzo często znajduję się w różnego rodzaju sałatkach, jestem składnikiem masła ziołowego, sosów, zapiekanek, pizzy, makaronów, przyprawą do sosów, sałatek, zup, potraw z drobiu, wieprzowiny, owoców morza, twarogów, jaj, omletów. Używa się mnie także do aromatyzowania octu, oliwy i oleju. Najbardziej znane danie, którego jestem podstawą to włoskie pesto.

Gdzie mnie sadzić?

Lubię miejsca nasłonecznione i osłonięte od wiatru. Dobrze czuję się z innymi odmianami bazylii. Wystarczy lekko potrząsnąć łodygą by zapach rozniósł się po całym ogrodzie, docierając też do sąsiednich domostw. Jeszcze lepiej zapach roznosi się podczas deszczu lub podlewania mnie. - za Ogrody ziołowe

Ewelina

Niektóre zioła są jednoroczne, niektóre dwuletnie, są też takie, które rosną kilka lat. U mnie w kuchni, na parapecie parę lat rośnie rozmaryn. Dodaję go do sosów, mięs (zwłaszcza kurczaków) - aromatyzuje i nadaje ciekawy smak.Na balkonie rosły bazylia, tymianek i kolendra. Bazylia i kolendra to rośliny jednoroczne, tymianek to roślina wieloletnia. Powinien przetrwać nawet to zachodnie okno Very Happy

ADA

To w takim razie, jutro biorę się za przesadzanie. Very Happy

Tymianek będzie miał swoje miejsce na balkonie. Żałuję tylko, że nie udało mi się kupić odmiany kulistej. Smutny

Brodaty facet zdmuchnął mi ostatnią sprzed nosa. Wsciekly

Ewelina

Tymianek jest bardzo przydatnym zielem, bazylia i kolendra również. Ja często korzystam z tego rozmarynu. On nawet mi zakwitł. Ma bardzo ciekawy zapach. W każdym razie warto hodować zioła - własne przyprawy, świeże, ścięte własnoręcznie ... to jest COŚ

ADA

Kolendry nigdy nie miałam. Muszę zapoznać się z tym ziółkiem. Smile

Ewelina

To ulubione ziele Karola Okrasy. Ja zbieram ziarenka kolendry. Co rok mam niezłe plony Very Happy

Trochę więcej niż łyżka do zupy, czasem dwie Rolling Eyes

W każdym razie dla domu wystarczy, bo nie można przesadzić z ilością dodawanych przypraw. Okrasa dodaje również liście kolendry do potraw.

ADA

Kolendra

Kolendra w trzech postaciach.

Kolendra pochodzi prawdopodobnie z Bliskiego Wschodu i południowej Europy, ale od tysiącleci znana jest także w Azji. Można ją napotkać dziko rosnącą w Egipcie i Sudanie oraz na angielskich polach. Wspomniana jest w Biblii w Księdze Wyjścia i w Księdze Liczb, gdzie kolor "manny" porównany jest właśnie z kolendrą. Obecnie nasiona produkowane są w Rosji, w Indiach, w Ameryce Południowej, Afryce Północnej – zwłaszcza w Maroku, a także w Holandii. Do Wielkiej Brytanii sprowadzona została przez Rzymian, którzy używali jej w kuchni i w medycynie. Powszechne stosowanie kolendry znane było w kuchni angielskiej aż do renesansu, kiedy to pojawiły się nowe, egzotyczne przyprawy.

Kolendra znana była wśród starożytnych lekarzy - Hipokratesa i Pliniusza, którzy nazywali zioło kolendrą ze względu na jej woń przypominającą zapach insekta (gr. coris – gryźć), lub też dlatego, że młode nasiona z wyglądu przypominają europejską pluskwę domową Cimex lectularius.

Kolendrę uprawia się z nasion. Preferuje ciepłe i suche warunki. W przypadku gdy wysiane są wiosną, nasiona potrzebują trochę czasu na przystosowanie się do warunków. Gdy tylko nasiona są dojrzałe, zanim spadną powinny być zebrane – zazwyczaj po około 90 dniach. Gdy zapach nasion stanie się przyjemny, oznacza to, że są dojrzałe. Nasiona wysiewa się w lecie ze względu na liście rośliny. Kolendra to nasionka małej rośliny. Są prawie kuliste - jeden koniec jest lekko zaostrzony, a pozostałe są spłaszczone. Ziarno kolendry ma 3 – 5mm długości, które po wysuszeniu ma zwykle kolor brązowy, ale może być także, zielony lub białawy. Zwykle sprzedaje się wysuszone nasiona, które czasami dzielą się na połówki lub rozsypują się w proszek. Kolendra jest dostępna zarówno w całości jak i w postaci zmielonej. Świeże liście kolendry również stosuje się jak zioła.

Bukiet: Dojrzałe nasiona są słodkie i aromatyczne, a niedojrzałe charakteryzuje nieprzyjemny zapach. Liście mają specyficzną woń.

Smak: Nasiona mają łagodny, ciepły i słodkawy smak, z delikatną nutką skórki pomarańczowej. Liście doskonale komponują się z wieloma ostrymi potrawami z Indii, Meksyku i Bliskiego Wschodu.

Skala ostrości: 1

Przygotowanie i przechowywanie kolendry

Najczęściej spotykana postać kolendry to grubo zmielona lub drobno sproszkowana - w zależności od efektu jaki chcemy osiągnąć. Najlepiej jest ją kupić w całości, ponieważ jest wtedy krucha, dająca się łatwo rozetrzeć w moździerzu. Mielona kolendra potrafi bardzo szybko utracić swój smak i aromat, dlatego powinna być przechowywana w szczelnym pojemniku. Całe nasiona można przechowywać bardzo długo. Chcąc spotęgować smak kolendry należy delikatnie opiec nasionka przed użyciem. Kolendra charakteryzuje się łagodnym smakiem, dlatego można stosować większe ilości niż symboliczna szczypta. Przed użyciem liści, należy je rozdrobnić lub pokroić. Tracą one smak przy suszeniu, można je jednak zamrozić w postaci kostek lodu po uprzednim blanszowaniu lub pokrojeniu.

Zastosowanie kulinarne kolendry

Kolendra najczęściej znajduje zastosowanie jako dodatek do curry, gdzie dodana jest w postaci grubo zmielonej - zwłaszcza w Indiach – dzięki czemu uzyskuje się chrupiącą konsystencję. Ziarna mogą być również dodatkiem aromatyzującym gulasze i zupy. Dobrze komponują się także z wędzonym mięsem i dziczyzną. Kolendra jednym ze składników mieszanki przyprawowej garam masala, przypraw do marynat, wykorzystana jest również jako dodatek do ciast, pieczywa i innych produktów piekarniczych.

Kolendra jest charakterystyczna dla kuchni arabskiej, będąc nieodzowną przyprawą do potraw z jagnięciny, z mięsa koźlego, a także wszelakich nadziewek i farszów. Popularna arabska mieszanka przypraw Taklia w swoim składzie zawiera kolendrę i czosnek. Kolendra jest idealnym duetem wykorzystanym do przyprawiania greckich potraw falafel oraz egipskich przekąsek dukka, będących kombinacją smakową prażonego sezamu, orzechów laskowych, soli i pieprzu. Kolendra doskonale komponuje się z szynką i wieprzowiną, zwłaszcza, gdy do potrawy dodana jest pomarańcza.

Kolendra nadaje niepowtarzalny smak daniom rybnym, a wraz z innymi przyprawami wtarta w kurczaka lub rybę utworzy pyszną aromatyczną skórkę. Niezwykły smak uzyskamy smażąc kilka nasion kolendry z kiełbasą. Kolendra jest dopełnieniem wielu receptur chilli, takich jak Harissa – bardzo pikantny sos z czerwonej papryki pochodzący z Afryki Północnej. Kolendrę można dodać do serka wiejskiego. Wykorzystuje się zawsze świeże liście. Występują w kuchni Bliskiego Wschodu, a także w hiszpańskiej, indyjskiej, w kuchniach orientalnych i południowoamerykańskich. Kolendrę można stosować jak pietruszkę posypując nią mięso mielone, sosy puree, zupy i curry – zwłaszcza bhuna. Zarówno nasiona, jak i liście można wykorzystać jako składniki wielu sałatek. W Tajlandii korzeń rośliny kolendry służy do przyprawiania mięs i curry.
za Przyprawowy.pl

Kolendry uprawiać pewnie nie będę, ale po ziarenka lub wersję sproszkowaną na pewno sięgnę. Ciekawa jestem jej zapachu. Smile

Poszperałam i okazało się, że w sprzedaży dostępna jest kolendra siekana w oleju sojowym.